A.O.C: Appellation d’Origine Contrôlée lub „apelacja” odnosi się do konkretnego terroir, szczepu, metod uprawy i winifikacji. Nadzór nad zachowaniem cech charakterystycznych sprawuje francuski Krajowy Instytut Apelacji (INAO)
Aromat: Zapach wina. Pod pojęciem aromatu kryją się wszystkie doznania, jakie mogą być odbierane przez zmysł powonienia. Źródłem większości z nich są same owoce winorośli. Wyróżniamy wina owocowe, ziemiste (smak grzybów, poszycia leśnego, ziemi, suchych liści), wina korzenne (aromat cynamonu, goździków, czarnego pieprzu i przypraw indyjskich), wina z wyczuwalną nutą ziół aromatycznych (mięta, siano, rozmaryn, zioła prowansalskie…). Część aromatu ulatnia się podczas procesu fermentacji i wraz z upływem czasu.
Bukiet: Pod tym pojęciem kryją się wszystkie zapachy wina. „Aromat” odnosi się do win młodych, a „bukiet” do win starych. Jeśli bukiet jest mocno wyczuwalny, mówimy, że wino ma „długi nos”.
Degorżowanie: Degorżowanie przeprowadzane jest pod koniec procesu szampanizacji i polega na usunięciu osadu drożdżowego (sedymentu) zgromadzonego w procesie wytwarzania w butelce szampana lub innego wina musującego.
Dekantacja wina: Dekantacja to przelewanie wina z butelki do karafki, którego celem jest oddzielenie wina od osadu i napowietrzenie go, co uwalnia jego aromat.
Dojrzałość winogron: Gotowość winogron do zbioru.
Egrappage: Mechaniczne lub ręczne oddzielenie szypułek od winogron.
Fermentacja alkoholowa: Reakcja prowadząca do wytworzenia alkoholu i dwutlenku węgla z cukrów. Im słodsze winogrona, tym więcej alkoholu w winie.
Enolog: Osoba odpowiedzialna za przygotowanie wina. Dogląda uprawy i wzrostu winogron, decyduje o dacie zbiorów i zajmuje się procesem winifikacji.
Korek: Wykonany jest z kory dębu korkowego, dzięki czemu wino może oddychać. Duży korek pozwala przypuszczać, że mamy do czynienia z winem dojrzewającym.
Łodyga: Kiść winogron bez owoców.
Moszcz: Sok z winogron otrzymany z tłoczenia przed rozpoczęciem procesu fermentacji.
Oczyszczanie moszczu: Oczyszczanie moszczu z elementów takich jak pestki, łodygi, ziemia…. Proces ten ma miejsce zwłaszcza w przypadku wytwarzania wina białego.
Prasowanie: Do przeprowadzenia go używa się specjalnych pras. Prasowanie pozwala uzyskać sok z winogron.
Przejrzewanie winogron: Metoda zgodnie z którą celowo pozwala się winogronom dojrzewać dłużej, niż to konieczne, aby uzyskać słodszy smak.
Rocznik: Rok, w którym miały miejsce zbiory.
Skład wina: Miejsce/magazyn win, gdzie przechowuje się wino w beczkach lub butelkach na czas leżakowania, zanim opuści ono winiarnię.
Sommelier: Osoba pomagająca dobrać wino do serwowanych potraw.
Szata wina: to jego kolor.
Szczepy: Odmiany winorośli i jej owoców.
Temperatura: Temperatura podawania wina: wina słodkie i deserowe podaje się w temperaturze od 9°c do 14°C, białe wytrawne od 6°C do 11°C. Wina musujące – w temperaturze od 6°C do 8°C, różowe – od 9°C do 11°C i wreszcie czerwone w temperaturze od 12°C do 18°C.
Tłoczenie: Wyciskanie winogron mające na celu oddzielenie soku i miąższu.
Winifikacja: Proces wytwarzania wina.
Wykończenie: Smak wina pozostający jego przełknięciu (eng. finish)
Zamknięcie: Metaliczny element pokrywający korek u wylotu szyjki butelki. Należy przeciąć je poniżej brzegów szyjki, tak by uniknąć ryzyka zakażenia.
30 najważniejszych terminów używanych do opisu wina:
Aksamitne: Odwołuje się wyłącznie do tekstury, mogącej się kojarzyć z aksamitnością jogurtu.
Angażujące: Wino o uwodzicielskim aromacie i doznaniach.
Bogate: Gęste w ustach, mocno owocowe. Mówimy tak również o winie, które nie jest lekkie (nie mylić z ciężkością, która jest negatywną i niepożądaną cechą wina).
Chrupkie: Aromaty i kwasowość łączą się w całość pozostawiającą wrażenie świeżości, rześkości i owocowy posmak.
Czyste: Słownik Larousse’a podaje taką definicję słowa „czysty” – „bez domieszek, niezniekształcony i niewypaczony”. Definicję tę można stosować również w odniesieniu do wina. Na przykład zbyt duże ilości dodatków (cukier), aromat drożdży lub aromat spowodowany wadliwą fermentacją mlekową (karmel/mleko) mogą zaszkodzić czystości szampana.
Delikatne: Subtelne, ale niekoniecznie wykwintne i złożone. Przeciwieństwo win obfitych lub intensywnych.
Długie: Nazwa odnosi sie do trwałości aromatu wina w ustach. Im trwalszy aromat, tym „dłuższe” wino. Zazwyczaj wino długie jest również wyważone.
Eleganckie: Wino eleganckie daje harmonii pierwszeństwo przed charakterem! Zachowuje ono proporcje składników, bez względu na intesywność. Dzięki temu wino może być zarazem równe i eleganckie.
Eteryczne: Nazwa odnosi się do struktury wina lub do idealnej równowagi pomiędzy jego kwasowością i składem, dzięki której wino pozostawia wrażenie lekkości, bez względu na szczep i jego charakter.
Harmonijne: Idealne dobranie składników wina, dające wrażenie jednolitości. O ile samo wyważenie może odnosić się wyłącznie do jednej składowej wina (np. stosunku kwasowości do zawartych w winie cukrów), o tyle harmonijność zawsze określa wino jako całość.
Korzenne: Wino o korzennym charakterze, często związanym z dojrzewaniem w drewnie i wzbogacaniem się jego substancjami zapachowymi (cynamon, kardamon, gałka muszkatołowa itd.) lub ze szczepem (np. Pinot Meunier).
Lekkie: Chodzi tu o „ciężar” wina w ustach. Wino może być oleiste, a jednocześnie lekkie.
Łatwe: Zazwyczaj mówimy tak o winie owocowym i lekkim. Wykwintność i elegancja to wartości dodane, najważniejsza jest w nim owocowa i nie dająca na siebie czekać przyjemność.
Mięsiste: Wino charakteryzujące się wrażeniem gęstości i masywną strukturą. Pijąc je mamy wręcz wrażenie przeżuwania.
Mineralne: Wino mineralne może zawierać aromaty mineralne sadzy (krzemień), kredy, grafitu (lub kopalni grafitu) etc. Określenie to może odnosić się również do wina rześkiego, ale nie kwaśnego, co często świadczy o niskim pH i wysokiej zawartości kwasów. Rześkość kryje się w winie, nie tylko na języku!
Mocne: Wino o mocnym posmaku alkoholu i charakterystycznym dla wina smaku, zapachu i strukturze.
Obifte: Wino, które wypełnia usta! Wino obfite jest zazwyczaj również bogate.
Pełne: Wino pełne od obfitego dzieli już tylko krok…
Oleiste: O winie mówimy, że jest oleiste, kiedy jest miękkie i kremowe w ustach(kremowa tekstura jest często spotykana w przypadku szampanów, które przeszły wadliwą fermentację mlekową).
Orzeźwiające: Wino ożywcze, pozostawiające wrażenie rześkosci w ustach.
Owocowe: W winie dominuje owocowy charakter.
Potoczyste: Mówimy tak o winie, które sprawia wrażenia opływania kubków smakowych bez uderzania w nie.
Przystępne: Wino pozostawiające w ustach wrażenie nierozbudowanej struktury (kwasowość, owoce, musowanie, alkohol, garbnik etc.), nie posiadające szlachetnego charakteru ani równowagi.
Równe: Podkreśla dominującą w winie nutę kwasowości/rześkości. Wino równe jest wyważone, o ile całość, czyli „owoce, cukier, alkohol i kwasowość” pozostaje harmonijna. To główna cecha większości win Blanc de Blancs z regionu Szampanii nazywanego La Cote des Blancs.
Smakowite: Nazywane tak z uwagi na wyczuwalność dojrzałych owoców. Składniki (dodany cukier) wzmacniają smak. Wino zbyt smakowite staje się ciężkie i lepkie.
Świeże: odwołuje się do skali aromatycznej wina, głównie do kwaskowatych owoców (grejpfrut, cytryna, zielone jabłko etc.) Również nos wina może zostać określony jako świeży w skali aromatu.
Wykwintne: Odwołuje się do definicji elementów wina, podobnie jak można odwołać się do definicji obrazu. Im bardziej zaznaczone i harmonijne są jego elementy (aromat, tekstura, kwasowość, garbnik etc.), tym wykwintniejsze wino.
Wyraziste: Wino wyraziste jest zarazem wykwintne.
Wyważone: Zachowujące odpowiedni stosunek mocy, kwasowości i/lub owoców/cukru. Im bardziej harmonijna całość (granice pomiędzy poszczególnymi elementami nie są wyczuwalne), tym równowaga wina jest szlachetniejsza.
Złożone: Mówimy tak o winie, gdy skala jego aromatu jest rozległa, a struktura (kwasowość, alkohol, aromaty, cukry, garbnik itd.) harmonijna.
